Perihan ÇAKIROĞLU

Ülke olarak bugüne kadar öyle önemli fırsatlar kaçırdık ki, hangi birisini saymalı?..

Hepimizin gönlünde yatanı Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün dile getirdi. Uluslararası İstanbul Otomotiv Kongresi'ndeki konuşmasında, sektörün aktörleri yanında Koç Grubu yöneticilerine özellikle seslenerek "Anadol'u yeniden üretin" dedi.
Önemli bir itirafta da bulunan Ergün, bugüne kadar Türk otomotiv sektöründe markalaşma girişimlerinin adeta sabotaja uğradığını da söyledi ve şu teminatı verdi: "Artık sabotajlara izin vermeyiz. İster beraber bir araya gelerek, ister bireysel olarak yapın, ister yabancılarla yapın ama mutlaka bir Türk markası yapın. Anadol hâlâ markalaşmaya çok müsait bir isim..."

TOFAŞ'ın CEO'su Ali Pandır, Ergün'e mesajını çekinmeden verdi: "Türk markası için iç pazarda 100 binin üstünde üretim gerekiyor. Aksi takdirde fizibil değil. Bu markanın uluslararası olmasını istiyorsanız en az 7-8 ülkede satmanız gerekiyor. Reklam ve tanıtıma en az 1 milyar dolar harcamanız lazım. Sonuçta bir marka yaratmak fizibil olsaydı, bugüne kadar çoktan yaratılırdı."

Anlaşılan Pandır, zor ve uzun bir serüven olarak görüyor durumu.

Anadol'u petrol fiyatı öldürdü!

Bu konuşmaların, tam da benzinin litresinin 4 liraya yükseltildiği günde yapılması ayrı bir ironi oluşturdu!
Hadi, bunu geçelim. Ergün, şunu açıklamayı unuttu: Hükümet, Türk marka otomobil için hangi tür destekleri vermeye hazır?
İran, 1950'lerde girişti kendi arabasını üretmeye... Mesela, melez bir otomobil olan Peykan, kendi piyasasında bugüne kadar 3 milyon 200 bin civarında sattı.

Türk markası projeleriyle uğraşan bazı isimlerle konuştum. Pandır'a hak verdiler. Mesela; Alphan Manas, "Epey süredir araştırıyorum. Fransızlar'dan elektrikli otomobil fabrikası da aldık. Hiç kolay değil. Devlet işin içine girmeden zor. Keşke, Koç, Anadol'u marka yapsaydı da bugün bunları konuşur olmasaydık" dedi.

Yine, Ergün'ün de gururla anlattığı New York'ta belediyenin açtığı taksi ihalesinde Gölcük'te üretilen Ford Connect ile son üçe kalan Karsan'ın beyin takımından Jan Nahum da ilginç tespitlerde bulundu. Nahum ismi önemli. Çünkü babası rahmetli Bernar Nahum, Vehbi Koç ve Rahmi Koç'la birlikte Anadol'un önemli bir mimarıydı. Oğul Nahum da uzun yıllar babasının yolundan gitti ve Tofaş'ta tepe yöneticilik yaptı. Ona şu soruyu sordum; "Sizce Anadol, sadece sabotaj ve karalamalar yüzünden mi üretimden kalktı?"

Nahum, "Hayır" dedi ve şu izahatı yaptı: "Anadol'un kaplaması fiberglastan üretiliyordu. 1973 petrol krizi, Türkiye'yi tam olarak 1976'da çok zorladı. Fiberglas denilen ürün, cam takviyeli polyesterden yapılır. Bu da bir petrol türevidir. Petrolün fiyatı çok yükselince, Koç, Anadol'un üretiminde zorlandı. Aynı segmentte olan Renault 12 ve Murat 124 ise saçtan üretiliyordu. Anadol, maliyet açısından bunlarla rekabet edemiyordu. Yine de, 1966-1988 arasında 22 yıllık bir ömrü oldu. Ve hayata veda etti. O hikâye yaşandı ve bitti."

Güncel araba yapalım

Nahum, Bakan Ergün gibi düşünüyor ama bir farkla durumu şöyle netleştiriyor: "Türkiye, artık kendi aracını yapmak mecburiyetindedir. Elektrikli de olabilir, farklı da olabilir. Peki, devletin tavrı ne olacak? Markanın tutması için en az 10 yıl lazım. Hükümet, bu arabayı yapanlara 10 yıl hangi teşvikleri verecek? Türk marka taksileri yapıp New York'ta ihaleye girdik. Öyle dikkate değer teşvik filan da almadık. En büyük hayalimiz kazanmak. Bununla övüneceğiz ama hükümet, bizleri de iyi anlamalı."

Türk marka otomobil için daha çok bekleriz değil mi?